Często zdarza się, że firma nie jest w stanie natychmiast zapłacić za towar, który jest jej potrzebny do prowadzenia działalności. W takiej sytuacji pomocny może się okazać kredyt kupiecki. Jest to rozwiązanie pozwalające na odroczenie spłaty zobowiązania. Jego dodatkową zaletą jest fakt, że nie jest on udzielany przez bank, a przez sprzedawcę. Dzięki temu mogą na niego liczyć nawet firmy rozpoczynające działalność, posiadające niską zdolność kredytową.
Ranking kredytów kupieckich – marzec 2025
Kredyt kupiecki – co to jest?
Kredyt kupiecki nazywa się też inaczej kredytem towarowym lub handlowym. Jego idea to odraczanie terminu zapłaty za towar. Podmiotem, który go udziela jest sprzedawca i to on bierze na siebie ryzyko związane z niewypłacalnością firmy, będącej w tym modelu kredytobiorcą. Pisaliśmy niedawno o faktoringu dla firm, czyli produkcie, poprawiającym płynność finansową przedsiębiorstwa, jednak to kredyt kupiecki pozostaje popularniejszym rozwiązaniem tego problemu, zwłaszcza wśród polskich firm.
Więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule: FAKTORING DLA FIRM – SZANSA DLA PRZEDSIĘBIORCY.
Spora rzesza przedsiębiorców nie jest w stanie płacić z góry za zamawiane towary, ponieważ bardzo mocno odbiłoby się to na sytuacji finansowej firmy. Terminy realizacji zleceń bywają bardzo odległe, są wieloetapowe, a gdyby przedsiębiorca zapłacił za wykonanie usługi w całości na wiele miesięcy przed realizacją zlecenia, zamroził by swoje pieniądze na wiele miesięcy. Niewykluczone, że jej właściciel stanąłby też w pewnym momencie przed dylematem, czy opłacić dostawcę, czy wypłacić pracownikom wynagrodzenie. Aby uniknąć takiej sytuacji, decydując się na współpracę biznesową z jakimś sprzedawcą lub dostawcą, wybiera się takiego, który może zaproponować uregulowanie należności dopiero po umówionym czasie od odebrania towaru.
Kredyt handlowy to równocześnie doskonała forma finansowania działalności gospodarczej z pominięciem skomplikowanych bankowych procedur. Nie musimy mieć żadnego kapitału początkowego, udowadniać, jakie mamy miesięczne obroty i ile lat już działamy na rynku. Wystarczy umowa na kredyt towarowy. Warunki takiego kredytu są ustalane indywidualnie z kontrahentem, więc umowa wygląda właściwie za każdym razem inaczej.
Kredyt towarowy od strony prawnej
Żeby żadne z nas nie pomyślało, że kredyt kupiecki to taka umowa dżentelmeńska, powiedzmy jasno, że jest ona regulowana przez przepisy prawne, a kredytodawca i tak (dla własnego bezpieczeństwa) powinien sprawdzić wiarygodność swojego przyszłego kontrahenta. Może to zrobić w bazie jednoosobowych działalności gospodarczych w Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej (CEIDG).
Takie informacje uzyskamy także z odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego, dostępnego na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości oraz z bazy Krajowego Rejestru Dłużników. Kiedy firma jest zainteresowana zakupem towarów o naprawdę dużej wartości, warto również zlecić wywiadowni gospodarczej pozyskanie danych o jej sytuacji finansowej. Tak powinniśmy postępować w przypadku nowych kontrahentów, jeżeli jednak naprawdę chcemy chronić własne interesy, zawiązujmy współpracę wyłącznie ze swoimi stałymi klientami lub z przedsiębiorstwami, które zostały nam polecone przez kogoś z branży.
Wywiadownia gospodarcza to wyspecjalizowany podmiot, który za uiszczenie odpowiedniej opłaty zajmie się zbadaniem sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, z którym chcemy nawiązać współpracę. Z dostępnych informacji przygotuje raport handlowy, dzięki któremu zleceniodawca będzie wiedział czy współpraca z danym podmiotem gospodarczym nie będzie stanowiło ryzyka.
Kredyt handlowy – rodzaje
Kredyt handlowy może przybierać dwie formy: kredytu odbiorcy, będącego zaliczką, lub kredytu dostawcy. Aby otrzymać takie wsparcie, stosuje się dwa rodzaje metod. Podejście indywidualne opiera się na opisanej wyżej wiarygodności finansowej kontrahenta, natomiast systemowe – na grupowaniu kredytobiorców według kryteriów dotyczących przyznawania kredytu towarowego.
Napisaliśmy już, że funkcjonowanie kredytu kupieckiego jest regulowane przez przepisy prawne. Jednocześnie zwracamy uwagę, że ani słowem nie wspominają one o długości kredytowania. To kwestia bardzo indywidualna – najczęściej strony dogadują się między sobą i dochodzą do jakiegoś kompromisu. Standardowy okres odroczenia płatności to wprawdzie 30 dni, ale (w zależności od rodzaju i ceny towaru) można go wydłużyć lub skrócić. Co ciekawe, nie zostało również w żaden sposób określone, jak, od strony prawnej, ma wyglądać umowa między kredytodawcą a kredytobiorcą, dlatego wielu przedsiębiorców decyduje się po prostu na wystawienie faktury z odroczoną płatnością.
Jeżeli wybieramy opcję z kredytem kupieckim, musimy się liczyć z tym, że dostawca może narzucić nam warunki odbioru towaru – w grę wchodzi np. wpłacenie zaliczki lub poręczenie albo zastaw. Pewnego rodzaju zabezpieczeniem dla kredytodawcy będzie także umieszczenie w umowie zapisu o rozpoczęciu naliczania karnych odsetek, w sytuacji, gdy kontrahent nie dotrzyma terminu zapłaty za towar. Niektórzy z nich mogą z kolei próbować zachęcić przedsiębiorców do szybszej spłaty zobowiązania. Robią to, proponując im skonto tj. rabat w nagrodę za wcześniejszą wpłatę pieniędzy.
Kredyt kupiecki księguje się jako usługę finansową, czyli jest to usługa zwolniona z podatku VAT.
Ubezpieczenie kredytu kupieckiego
Nawet dobrze prosperujące firmy miewają okresy, kiedy doświadczają problemów z płynnością finansową. Wszystko zależy nie tylko od sposobów zarządzania, ale też od specyfiki branży, w której działa dane przedsiębiorstwo. Nawet najbardziej zaufany i terminowy kontrahent może któregoś dnia poinformować (lub nie) swojego dostawcę, że nie będzie w stanie dotrzymać warunków umowy na kredyt kupiecki, którą podpisali. W tym właśnie celu kredytodawcy mogą ubezpieczać swoje transakcje za pośrednictwem towarzystw ubezpieczeniowych (np. PZU i Allianz) lub firm, specjalizujących się w takich działaniach (np. Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych i Coface).
Podjęcie współpracy z takimi instytucjami powoduje, że, przez cały czas ważności polisy, monitorują one sytuację finansową kredytobiorcy oraz rozpoczynają z nim negocjacje, jeśli zacznie wzrastać ryzyko niewypłacalności. Do ich zadań należy także wspieranie swoich klientów w procesie windykowania ich dłużników oraz wypłata odszkodowania, jeżeli zostanie prawnie potwierdzone, że przedsiębiorstwo nie jest w stanie spłacić należności.
Ważna informacja: ubezpieczenie kredytu kupieckiego dotyczy zarówno transakcji krajowych, jak i zagranicznych z odroczonym terminem płatności. Jego koszt uzależnia się zwykle od branży, w jakiej funkcjonują firmy, od wielkości ich obrotów, a także od oceny ryzyka, dokonywanej przez wybrane towarzystwo ubezpieczeniowe. Uogólniając, możemy przyjąć, że średni koszt takiej polisy to 20% od kwoty, na jaką została wystawiona faktura i na którą opiewa umowa o kredyt kupiecki.
Wady i zalety kredytu kupieckiego
Nie ma ideałów wśród produktów finansowych, kredyt kupiecki również do nich nie należy. Najwięcej stracić mogą sprzedawcy, narażeni na niewypłacalność kontrahentów. Z tego właśnie powodu za sprzedawanie towarów z odroczonym terminem płatności powinny się brać wyłącznie te przedsiębiorstwa, które mają ugruntowaną pozycję na rynku oraz wykazują wysoką płynność finansową. Poza tymi zastrzeżeniami, kredyt handlowy to tańsze i mniej sformalizowane narzędzie niż standardowe produkty bankowe.
To szansa dla firm, które dopiero zaczynają się rozwijać i nie spełniają bankowych wymagań, by otrzymać kredyt dla nowych firm na prowadzenie działalności gospodarczej. Zyskać mogą także dostawcy, ponieważ automatycznie stają się bardziej atrakcyjni i konkurencyjni na rynku, mają więc szansę poszerzyć swoje kontakty biznesowe i zdobyć nowych klientów. Jeżeli z faktoringiem nam nie po drodze i nie chcemy brać pożyczki w banku, działanie w oparciu o kredyt kupiecki może być receptą na płynne funkcjonowanie naszego przedsiębiorstwa.
