Zdarza się, że windykatorzy znacznie przekraczają swoje uprawnienia. Co właściwie może robić, a czego nie może robić windykator? Gdzie zgłosić nękanie i jak wygląda pismo ze skargą na firmę windykacyjną? Sprawdź co robić!
Czego nie może robić windykator?
Według prawa pracownicy firm windykacyjnych nie mają żadnych specjalnych uprawnień (takich jak komornik). Mogą robić dokładnie tyle, co każdy inny wierzyciel, czyli tak naprawdę jedynie prosić o zwrot pieniędzy. Może to przyjmować formę rozmów telefonicznych, listów czy nawet osobistych rozmów – o ile nie znosi to znamion uporczywego nękania. Czego zatem nie może robić windykator?
- Ujawniać danych osobowych dłużnika osobom trzecim. Już od jakiegoś czasu dane osobowe są dobrze chronione przez prawo. Jeżeli zatem windykator ujawnia, że ktoś ma długi jego matce, sąsiadowi czy pracodawcy, to narusza prawo. Nie może też straszyć, że ujawni takie informacje, bo grozi w tym przypadku złamaniem prawa. Niestety, osoby postronne mogą dowiedzieć się o długach przypadkiem (np. zauważając list z kancelarii) i wtedy nie jest to naruszenie prawa. Najważniejsze w tym przypadku jest czy wierzyciel celowo dąży do tego, by poinformować osoby postronne o długach – np. wydzwania do nich.
- Stosować gróźb karalnych. Groźby karalne to wszelkie słowa, które wywołują w ofierze poczucie zagrożenia, szczególnie jeżeli ofiara jest przekonana, że groźba zostanie spełniona. Jest to przestępstwo opisane w art. 190 kodeksu karnego, za które grożą nawet 2 lata więzienia.
- Nękać dłużnika. Nękanie jest przestępstwem opisanym w art. 190a kodeksu karnego i jest zagrożone karą 3 lat więzienia. Jeszcze większa kara obowiązuje, gdy na skutek nękania ofiara podejmie próbę samobójczą. Wtedy nękającemu lub nękającym grozi kara nawet 10 lat pozbawienia wolności. Co może stanowić nękanie? Jeżeli windykator dzwoni do dłużnika raz na jakiś czas, to nie narusza prawa. Jednak nie urywające się telefony mogą już stanowić nękanie, tak samo jak choćby śledzenie dłużnika i ciągłe nachodzenie go w domu. Istotne jest to, czy dane czyny wzbudzają w ofierze uzasadnione poczucie zagrożenia lub czy naruszają jego prywatność.
- Wchodzić na siłę do domu. Windykator ma prawo poprosić o wejście do domu dłużnika, ale nie może się do niego wpraszać. Jeżeli więc windykator np. wkłada nogę w drzwi, wpycha się do mieszkania siłą, albo nawet wchodzi do niego bez zapytania, to popełnia przestępstwo. Nie można również wejść do czyjegoś mieszkania stosując podstęp, np. podszywając się pod pracownika firmy energetycznej czy administracji budynku. Windykator ma obowiązek od razu opuścić domostwo na wyraźne żądanie dłużnika. Wtargnięcie jest zabronione na mocy art. 193 kodeksu karnego i można za nie dostać wyrok do roku więzienia. Te przestępstwo jest powszechnie znane pod pojęciem naruszenia miru domowego.
Gdzie zgłosić nękanie przez firmę windykacyjną?
Istnieje co najmniej kilka miejsc do których można zgłosić nieprawidłowe zachowanie windykatorów. Pierwszym z nich jest na pewno kontakt z samą firmą windykacyjną. Być może firma nie ma pojęcia o zachowaniu swojego pracownika? Jeżeli nie uznajemy długu, który ma być zwrócony, to należy przy tym pamiętać by to zaznaczyć, bo może to być uznanie roszczeń i przerwanie biegu przedawnienia długu. Co do zasady rzetelne firmy windykacyjne (np. windykacja profi credit) starają się dbać o dobre i uczciwe praktyki, choćby ze względów wizerunkowych.
W przypadku, gdy skarga do firmy windykacyjnej nie przyniesie skutku, to pozostaje:
- Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów – to instytucja mająca za zadanie eliminowanie nieuczciwych praktyk na rynku, a więc również i nierzetelnych firm windykacyjnych. Niestety, by UOKiK zareagował nieprawidłowości muszą mieć charakter systemowy, czyli występować wiele razy. Inaczej mówiąc, musi wpłynąć wiele takich skarg. UOKiK nie zajmuje się pojedynczymi przestępstwami. Adres: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Plac Powstańców Warszawy 1, kod pocztowy 00 – 950 Warszawa.
- Policja. Jeżeli windykator dopuszcza się któregoś z wymienionych wcześniej przestępstw, to najprościej jest poinformować o tym fakcie policję. Niektóre z tych przestępstw są ścigane ‘z urzędu’ więc nie ma nawet potrzeby zatrudniać adwokata. Inne będą wymagały bardziej zaawansowanych działań. W każdym przypadku warto dobrze udokumentować swoją sprawę.
- Urząd Ochrony Danych Osobowych. Tu skarga będzie zasadna, gdy windykacja zdradziła fakt posiadania długu przez dłużnika osobom postronnym. Jeżeli posiadasz podpis elektroniczny, to sprawę załatwisz online na stronie https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/889 . Skargę można również przesłać listownie na adres URZĄD OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa. Sprawa powinna zostać rozwiązana już w 72 godziny po zgłoszeniu.
- Powiatowy lub miejski rzecznik praw konsumenta. To lepsza droga niż UOKiK, bo instytucje tego rodzaju zajmują się również pojedynczymi naruszeniami prawa. Wystarczy określić adres rzecznika dla swojego miejsca zamieszkania i osobiście udać się na konsultację. Powiatowy i miejski rzecznik ma prawo m.in. wytoczyć firmie windykacyjnej sprawę sądową w imieniu poszkodowanego.
Jak napisać skargę na windykatora?
W skardze do UOKiK powinniśmy zawrzeć następujące elementy:
- miejscowość i datę sporządzenia pisma
- adres, imię, nazwisko i PESEL nadawcy
- nazwę firmy windykacyjnej, która dopuszcza się nękania
- opis działań niezgodnych z prawem
- osobisty lub elektroniczny podpis nadawcy
Wzór skargi na firmę windykacyjną do pobrania
Specjalnie dla czytelników Pożyczkowego-portalu.pl przygotowaliśmy wzór skargi na firmę windykacyjną do UOKiK:
Dane Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
uokik@uokik.gov.pl