Co to są SKOK-i i czym różnią się od banków?

SKOK – co to, jak działa, kto może zostać członkiem? Poznaj różnice między bankami a SKOKami, a także poznaj najpopularniejsze spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.

SKOK. Co to i na czym dokładnie polega?

Najogólniej mówiąc spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa to spółdzielnia, która oferuje usługi tylko i wyłącznie swoim członkom. Przepisy dotyczące SKOków określa ustawa z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszania się i bankach zrzeszających. 

Jakie usługi finansowe oferuje SKOK?

• udzielanie kredytów i pożyczek (jednakże tylko dla klientów, którzy posiadają określoną ilość udziałów w spółdzielni, często na preferencyjnych warunkach),
• prowadzenie rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych,
• prowadzenie kart płatniczych,
• przeprowadzenie rozliczeń finansowych na zlecenie członków spółdzielni,
• prowadzenie lokat terminowych, 
• pośredniczenie przy sporządzaniu umów ubezpieczenia.

Jak można łatwo wywnioskować usługi oferowane przez banki i SKOK-i w dużej mierze pokrywają się. Jednakże kasy od instytucji bankowych odróżnia przede wszystkim ograniczenie w korzystaniu z usług jedynie przez członków spółdzielni oraz co do zasady niezarobkowy charakter działalności. 

Kto może zostać członkiem kasy?

Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych wskazuje, że członkiem kasy mogą być osoby fizyczne, połączone z nią więzią o charakterze organizacyjnym lub zawodowym. 

W praktyce nie przywiązuje się dużej wagi do kwestii więzi członkowskiej. Aby stać się członkiem SKOK-u wystarczy opłacić wpisowe oraz wypełniać comiesięczne zobowiązania. W zależności od kas, obowiązki względem organizacji mogą się różnić (np. może to być posiadanie jednego udziału). Spółdzielcze kasy mają więc charakter organizacji otwartej, do której może dołączyć każda osoba fizyczna, spełniająca określone warunki. 

Najpopularniejsze SKOK-i w Polsce

W 2021 roku w Polsce funkcjonowało 22 spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Najbardziej rozpoznawalne z nich to:

• Kasa im. Franciszka Stefczyka, 
• SKOK im. Zygmunta Chmielewskiego,
• SKOK im. Eugeniusza Kwiatkowskiego,
• Krajowa Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa.

Warunki członkostwa w kasach

Wysokość wkładu członkowskiego, a także minimalna wysokość udziału w SKOK-u nie została określona w ustawie. Z tego też powodu, kasy mogą dowolnie kształtować ich wysokość. Jednakże zbytnie zwiększenie kosztów związanych z wkładem i udziałami nie byłoby opłacalne dla kas, gdyż zachęciłoby to dużą część klientów do ewentualnego zapisu.

Kasa Stefczyka proponuje powyższe opłaty:

• wpisowe – 40 zł,
• wkład własny – 1 zł,
• minimum jeden udział – 50 zł,
• składka członkowska na wybrany rachunek IKS – 10 zł lub minimum 1 % wynagrodzenia brutto (dla pracowników zatrudnionych w zakładach, z którymi SKOK ma podpisaną umowę współpracy). 

Warto zaznaczyć, że jeśli w przyszłości chciałbyś zrezygnować z członkostwa w kasie, to wkład członkowski oraz udziały zostaną Ci zwrócone. Wpisowe nie podlega zwrotowi. 

Możesz przeanalizować recenzje oraz opinie klientów dla Kasy Stefczyka.  Wśród oferty kasy są nie tylko atrakcyjnie oprocentowane lokaty, pożyczki i kredyty, ale również konsolidacja kredytów.

Inną znaną spółdzielczą kasą jest SKOK Chmielewskiego (SKOK im. Zygmunta Chmielewskiego). Aby się zapisać, wystarczy jedynie podejść do placówki stacjonarnej z dowodem osobistym.

• wpisowe – 15 zł,
• wkład własny – 2 zł,
• wykupienie przynajmniej 1 udziału – 128 zł (po wystąpieniu ze spółdzielni udziały są zwracane).

Czym się różnią SKOK-i od banków komercyjnych?

Jakie są różnice między bankami komercyjnymi a SKOK-ami? Najważniejszą różnicą między tymi podmiotami jest cel działalności. Instytucje bankowe są nakierowane w głównej mierze na osiąganie zysku i oferują swoje usługi dla każdego – nie tylko dla akcjonariuszy.

Natomiast działalność SKOKów z założenia jest skierowana na rzecz dobra członków spółdzielni w celu udostępnienia im produktów (lokat, pożyczek, kredytów i innych). Są one oferowane również osobom, które nie miałyby szans na ich skorzystanie w banku ze względu na niską zdolność kredytową, czy niepożądaną widoczność w rejestrach dłużników. 

Inna jest również forma prawna. Banki komercyjne działają jako spółki akcyjne, których produkty finansowe są skierowane do nowych klientów. Nie należy dokonywać wpisu członkowskiego ani wykupywać udziału, aby móc skorzystać z oferty. Z kolei SKOK-i to spółdzielnie działające dla dobra swoich członków. Warunkiem korzystania z ich usług jest wpłacenie wpisowego oraz posiadanie udziałów. 

Polecamy: W jakim banku komornik nie zajmie konta? 

Czym się różnią SKOK-i od banków spółdzielczych? 

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku banków spółdzielczych, które wykazują nieco więcej podobieństw do SKOK-ów. Obie te organizacje zrzeszają grupę ludzi działającą dla wspólnego dobra i są objęte kontrolą KNF. Gromadzone środki są zabezpieczane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. 

Oba podmioty współpracują z Biurem Informacji Kredytowej, gdzie przekazują informacje o przyznanych pożyczkach i kredytach, opóźnieniach w spłacie zobowiązania. Używają BIKu do weryfikacji wniosków kredytowych. Wniesione udziały, zarówno w SKOK-u, jak i w banku ulegają zwrotowi i ustawowemu dziedziczeniu. 

Jednak na tym kończą się podobieństwa. Jakie są różnice między bankami spółdzielczymi a SKOK-ami? 

Po pierwsze różni je forma prawna. SKOK to podmiot spółdzielczy działający w unii kredytowej, natomiast bank spółdzielczy to podmiot spółdzielczy działający w formie banku. W banku spółdzielczym nie trzeba posiadać członkostwa ani mieć udziałów, chyba że chcesz korzystać z usług kredytowych. 

W Polsce funkcjonuje 22 SKOK-ów, a banków spółdzielczych aż 529. Liczba członków dla pierwszego podmiotu to około 1 357 tys. osób, a w bankach spółdzielczych około 530. Znaczną różnicą jest także współczynnik wypłacalności – dla SKOK-ów wynosi on 4,27%, a dla banków spółdzielczych 18,1%.