Rada Polityki Pieniężnej – czym jest i jakie są jej zadania?

RPP – co to?

RPP to skrót od Rady Polityki Pieniężnej, w więc organu decyzyjnego Narodowego Banku Polskiego. Została ona utworzona 17 lutego 1988 roku na podstawie artykułu 227 konstytucji RP. Zgodnie z nim „Organami Narodowego Banku Polskiego są: Prezes Narodowego Banku Polskiego, Rada Polityki Pieniężnej oraz Zarząd Narodowego Banku Polskiego”. Rada Polityki Pieniężnej stanowi więc jeden z organów Narodowego Banku Polskiego, tuż obok zarządu NBP i prezesa NBP. Niektóre osoby mylą RPP z KNF, należy jednak wiedzieć, że to są dwa zupełnie różne organy.

Zadania Rady Polityki Pieniężnej

Zadania Rady Polityki Pieniężnej zostały ściśle określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku, a także w ustawie o Narodowym Banku Polskim. Do zadań RPP, zgodnie z art. 12 Ustawy o NBP należy:

• ustalanie corocznych założeń polityki pieniężnej i przedkładanie ich do wiadomości Sejmowi, równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej,
• składanie Sejmowi sprawozdania z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego,
• ustalanie wysokość stóp procentowych NBP,
• ustalanie stopy rezerwy obowiązkowej banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i wysokości ich oprocentowania,
• określanie górnej granicy zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych,
• zatwierdzanie planu finansowego NBP oraz tworzenie sprawozdań z działalności NBP,
• przyjmowanie rocznych sprawozdań finansowych NBP,
• ustalanie zasad operacji otwartego rynku.

Rada Polityki Pieniężnej dokonuje też ocen działalności Zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki pieniężnej. Obecnie decyzje RPP bardzo często pojawiają się w kontekście zagadnienia, jakim jest inflacja a kredyt, ponieważ to do kompetencji tego organu należy przeciwdziałanie inflacji, polegające między innymi na podnoszeniu stóp procentowych. Te z kolei mają duży wpływ na wskaźnik wibor, od którego zależy między innymi od wysokości stopy depozytowej i stopy lombardowej ustalonej przez RPP. 

Rada Polityki Pieniężnej – skład

Przewodniczący Rady Polityki Pieniężnej to prezes Narodowego Banku Polskiego. Obecnie na tym stanowisku zasiada Adam Glapiński. Poza przewodniczącym, w skład Rady Polityki Pieniężnej wchodzi dziewięciu członków. Obecnie to:

• Ireneusz Dąbrowski
• Iwona Duda
• Wiesław Janczyk
• Cezary Kochalski
• Ludwik Kotecki
• Przemysław Litwiniuk
• Gabriela Masłowska
• Joanna Tyrowicz
• Henryk Wnorowski

Zapis dotyczący tego, ile osób i kto może zasiadać w Radzie Polityki Pieniężnej, znajduje się w konstytucji RP i ustawie o Narodowym Banku Polskim. W pierwszym dokumencie określono, że przewodniczącym RPP będzie prezes NBP, a w podejmowaniu decyzji pomagać mu będą osoby o dużej wiedzy w kwestii finansów, które będą powoływane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, sejm i senat. Ustawa o Narodowym Banku Polskim z kolei określa liczbę osób zasiadających w RPP, a także długość ich kadencji, która wynosi 6 lat. Zasiadać w Radzie Polityki Pieniężnej można tylko raz. Powołanie nowych członków powinno nastąpić nie później niż w dniu wygaśnięcia kadencji poprzednich członków RPP.

Dodatkowo ustawa ta określa, jakie wymagania trzeba spełnić, aby móc zasiadać w Radzie Polityki Pieniężnej. Jej członkowie nie mogą więc w okresie kadencji rady:

• podejmować żadnych innych stanowisk, 
• podejmować działalności publicznej lub zarobkowej.

Za zgodą rady dopuszczalna jest działalność w organizacjach międzynarodowych, praca naukowa i dydaktyczna lub twórczość autorska.

Posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej 

Tryb spotkań RPP reguluje regulamin Rady Polityki Pieniężnej, który został uchwalony 15 lutego 2011 roku. Zgodnie z jego zapisami, spotkania zwołuje prezes NBP lub trzech członków RPP poprzez pisemny wniosek do przewodniczącego RPP. Podczas takich spotkań wszelkie decyzje podejmowane są na drodze głosowania. Dlatego, aby uchwalić daną kwestię, potrzebna jest większość głosów przy obecności minimum pięciu członków RPP. W razie, gdyby głosy za i przeciw równoważyły się, wówczas ostateczną decyzję podejmuje przewodniczący RPP.

Posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej odbywają się minimum raz w miesiącu. Harmonogram spotkań członków jest jawny. Po zakończeniu spotkania RPP wydaje oficjalny komunikat w sprawie podjętych decyzji. Obecnie większość kredytobiorców czeka na informacje dotyczące podniesienia stóp procentowych. Takie postanowienia są publikowane też w monitorze sądowym i gospodarczym.