Czy unieważnienie umowy kredytowej jest możliwe? Kiedy można na nie liczyć?

Czy można odstąpić od umowy pożyczki lub kredytu?

Jeśli decydujesz się na zaciągnięcie kredytu, przemyśl tę decyzję. Nie podejmuj jej pod presją czy też bez porównania ofert. Prawo daje Ci możliwość odstąpienia od umowy kredytowej. Może Ci się to przydać w wielu przypadkach. Spodobał Ci się jakiś sprzęt, udało Ci się go kupić na kredyt ratalny? Okazało się jednak, że otrzymasz wysoką podwyżkę i możesz go kupić bez tego zobowiązania. Co wtedy? Odstąp od umowy kredytu!

Jakie są warunki odstąpienia od umowy kredytu?

Zgodnie z prawem masz taką możliwość, ale w terminie 14 dni od zawarcia umowy. W związku z tym nie poniesiesz żadnych kosztów. Nie musisz podawać, dlaczego rezygnujesz z kredytu. Unieważnienie umowy powoduje, że musisz całość uzyskanych środków zwrócić do banku w terminie 30 dni. Zrób to jednak jak najszybciej, gdyż bank naliczy odsetki za okres, w którym dysponowałeś pieniędzmi. Unieważnione umowy kredytowe znikają z Twojej historii – z bazy Biura Informacji Kredytowej i baz biur informacji gospodarczej. 

Uwaga: możesz odstąpić od umowy o kredyt konsumencki. Chodzi o zobowiązanie na kwotę nie wyższą niż 255 550 zł, przyznaną na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą. Obowiązek przyjęcia takiego odstąpienia wynika z Ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim.

Przepisy nie narzucają klientom wypełnienia określonego wzoru oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Możesz skorzystać ze wzoru, który dostaniesz od banku, ale nie musisz. 

Czy pożyczka jest kredytem konsumenckim?

Nazwa jest myląca. Kredytów mogą udzielać wyłącznie banki i SKOK-i, natomiast odstąpić możesz również od umowy pożyczki. Warunki są identyczne. Jeśli kwota zobowiązania nie przekracza 255 550 zł, to wtedy masz do czynienia z kredytem konsumenckim.

Odstąpienie od umowy kredytu ze względu na brak elementów wymaganych ustawowo

Kolejnym przypadkiem, kiedy możesz odstąpić od umowy, jest sytuacja, kiedy dokument nie zawierał wszystkich wymaganych przepisami zapisów. Możesz zrezygnować w ciągu 14 dni od uzupełnienia tych informacji. Nie musisz czekać na rozpatrzenie odstąpienia – nie wymaga to akceptacji banku. To Twoje prawo. Jeśli tylko złożysz wniosek w terminie, to umowa zostanie uznana za nieważną.  

Bank ma obowiązek poinformowania Cię o możliwości odstąpienia od kredytu. Jeśli taki zapis nie znajdzie się w umowie, masz prawo zwrócić kredyt bez odsetek, w ustalonych ratach i terminie. 

Czy można odstąpić od każdej umowy kredytu? 

Nie ma znaczenia, czy chodzi o kredyty gotówkowe, hipoteczne, samochodowe czy inne. Jeśli zobowiązanie spełnia warunki uznania go za kredyt konsumencki, to odstąpienie od umowy jest możliwe. 

Co powinno zawierać oświadczenie o odstąpieniu od umowy?

W dokumencie tym umieść następujące informacje:

• imię i nazwisko, adres zamieszkania, dane kontaktowe,
• nazwę banku i adres jego siedziby,
• numer umowy kredytowej i datę jej zawarcia,
• kwotę zobowiązania,
• oświadczenie o odstąpieniu od umowy,
• numer konta, na które bank zwróci ewentualne koszty związane z uruchomieniem kredytu. 

Unieważnienie kredytu we frankach

Z danych Biura Informacji Kredytowej wynika, że kredyty we franku nadal spłaca ponad 340 tys. Polaków, a wartość zadłużenia wynosi ponad 80 mld zł. Rosnący kurs tej waluty spowodował, że po latach spłaty kredytobiorcy mieli większy dług niż wtedy, gdy zaczynali oddawać zobowiązanie. 

Czy unieważnienie umowy frankowej, zawartej lata temu, jest możliwe? Dla wielu Polaków oznaczałoby to ucieczkę od kosztownego zobowiązania. Kiedy jest to realne?

Unieważnienie oznacza, że umowę uważa się za niewiążącą od momentu jej zawarcia. Masz np. kredyt na budowę domu? W takim razie unieważnienie spowoduje, że umowa wygaśnie, nie będziesz musiał spłacać rat, a tylko zwrócić cały pożyczony kapitał. 

Kiedy możliwe jest unieważnienie umowy o kredyt we franku?

Możesz wnieść powództwo o unieważnienie zobowiązania, jeśli umowa kredytu hipotecznego zawiera postanowienia niedozwolone. Wtedy sąd analizuje dokumentację, bierze pod uwagę, czy wnioskujący mógł mieć w momencie zawierania umowy wystarczającą wiedzę, aby ocenić ryzyko. Na tej podstawie decyduje, czy umowa zostanie unieważniona. 

Jakie są konsekwencje unieważnienia umowy o kredyt we franku?

Skoro umowa jest nieważna, to musisz zwrócić bankowi pożyczony kapitał. Dlatego najpierw zastanów się, czy będziesz w stanie to zrobić? Bank natomiast powinien oddać naliczone odsetki i prowizje. Automatycznie nieważne stają się ustanowione zabezpieczenia spłaty kredytu, m.in. hipoteka. Sąd decyduje, jaką formę rozliczeń powinny przyjąć strony.

Unieważnienie kredytu frankowego a teoria salda

W tym przypadku pieniądze zwraca strona, która odniosła większą korzyść. Najlepiej obrazują to konkretne przykłady:

• Twój kredyt wynosił 200 tys. zł, a wpłaty wynoszą 230 tys. zł. W takim przypadku bank powinien Ci oddać 30 tys. zł.
• Twój kredyt wynosił 200 tys. zł, a wpłaty – 150 tys. zł. Bank nie zasądzi zwrotu środków – to Ty musisz oddać bankowi 50 tys. zł.

Unieważnienie kredytu frankowego a teoria dwóch kondykcji

Ta teoria jest korzystniejsza dla kredytobiorców. Otrzymujesz jako kredytobiorca zwrot wszystkich środków, które wpłacisz do banku. Tutaj również posłużmy się przykładami:

• Kredyt wynosił 200 tys. zł, a wpłaty 250 tys. zł – otrzymujesz 250 tys. zł.
• Kredyt wynosił 200 tys. zł, a wpłaty 150 tys. zł – otrzymujesz 150 tys. zł. 

Jeśli bank nie zgłosi sprzeciwu, to sąd orzeknie, jak powyżej. Natomiast instytucja może np. podnieść zarzut potrącenia, aby odzyskać środki wypłacone klientowi w ramach kredytu. Jeśli tego nie zrobi, to musi wytoczyć powództwo i tą drogą domagać się pieniędzy. Co oznacza sformułowanie podnieść zarzut potrącenia? Otóż, jeśli sąd go zaakceptuje, to bank może obniżyć kwotę, którą ma oddać, o wartość przyznanego klientowi kredytu. 

Uwaga: W 2021 roku Sąd Najwyższy orzekł, że sprawy związane z umowami kredytowymi, które zawierają klauzule abuzywne, powinny być rozwiązywane przy zastosowaniu teorii dwóch kondykcji.

Czy warto unieważnić kredyt we franku?

Każdy przypadek wymaga analizy. Musisz wziąć pod uwagę konieczność spłaty całego zobowiązania. Czy będziesz w stanie to zrobić? Kwestie związane z pozwem konsultuj z prawnikiem.