Ocena wiarygodności kredytowej – czym jest scoring kredytowy?

Z artykułu dowiesz się:

• Co to jest scoring kredytowy?
• W jaki sposób wyliczana jest wiarygodność finansowa?
• Kto stosuje scoring kredytowy?
• Co to jest BIK?
• Jakie są przedziały oceny scoringu BIK?
• Co wpływa na scoring BIK?

Co to jest scoring kredytowy?

Scoring kredytowy to specjalna metoda stosowana przez banki w celu oceny i poznania wyniku przy podjęciu decyzji o przyznaniu kredytu bądź nie. Inaczej rzecz ujmując, scoring bankowy to ocena wiarygodności osoby fizycznej lub przedsiębiorstwa ubiegających się o kredyt bankowy – to zapytanie o wynik przedstawiany w postaci punktowej. Trzeba wiedzieć, że im większa wiarygodność finansowa podmiotu składającego wniosek, tym większa szansa, na otrzymanie zastrzyku gotówki.

W jaki sposób wyliczana jest wiarygodność finansowa?

Scoring kredytowy / bankowy dokonywany jest za pomocą specjalnych programów, dzięki temu wynik oceny kredytowej możemy poznać bardzo szybko. Szukając porównania dla scoringu, warto przywołać nową maturę z języka polskiego. Czytelnicy, którzy zdawali tę maturę już po reformie edukacji, doskonale pamiętają, ile kontrowersji wzbudzała praca egzaminacyjna z języka polskiego. Maturzyści musieli odpowiednio wpasować się w klucz odpowiedzi, aby zdobyć jak najwięcej punktów i zdać egzamin dojrzałości z jak najlepszym wynikiem. Podobnie jest z oceną wiarygodności finansowej. Każdy podmiot udzielający kredytów posiada własną skalę ocen. Jeśli uwzględnia różne czynniki począwszy od długości czasu zatrudnienia, rodzaju umowy o pracę, wieku kredytobiorcy, celu kredytu, skończywszy choćby na ilości osób zamieszkujących w domu wnioskodawcy, nie trudno domyślić się, że w wielu aspektach możemy zyskać dobrą oceną, ale równocześnie też możemy sporo stracić.

Kto stosuje scoring kredytowy?

Z oceny wiarygodności kredytowej korzystają nie tylko banki, ale również wiele innych instytucji finansowych. Scoring stosują firmy udzielające długoterminowych pożyczek ratalnych oraz szybkich chwilówek, a także SKOKi. Każda z nich analizuje klienta według własnego algorytmu, stąd wiele zapytań tych samych osób u różnych pożyczkodawców. Jeśli w jednej firmie nie dostaniemy wsparcia finansowego, nie jest regułą, że u innej również nasze starania o pożyczkę pójdą na marne. Tak jak wspomnieliśmy, zazwyczaj takie firmy opracowują i korzystają z własnego scoringu, ale wysyłają również zapytanie do instytucji zewnętrznych. Chodzi o badanie wiarygodności kredytowej klient w bazach Biura Informacji Kredytowej. Trzeba wiedzieć, że BIK również stosuje swój własny scoring.

Czym jest BIK?

Na początek, przypomnijmy czym jest BIK. Biuro Informacji Kredytowej, w skrócie BIK jest spółką powołaną przez Związek Banków Polskich oraz niektóre komercyjne banki. Główne działanie BIKu skupia się na gromadzeniu i przetwarzaniu danych osób korzystających z różnych usług finansowych. BIK współpracuje ściśle z bankami, które przekazują informacje na temat terminowej spłaty zobowiązania przez klienta lub zaległości w spłatach. Administrowana przez BIK baza służy przede wszystkim różnym podmiotom finansowym, przedstawiając im rzetelną ocenę wiarygodności finansowej konkretnej osoby.

Scoring BIK – przedziały

Jeśli wcześniej napisaliśmy, że prawie każda instytucja finansowa posiada własny scoring oceny wiarygodności kredytowej klienta, zobaczmy, jak wyglądają przedziały socringu w BIK. Nasza ocena punktowa w BIK zostaje wyrażona wg wartości od 192 do 631 punktów. Na ostateczny wynik składają się:

• aktywność kredytowa, czyli to, ile zobowiązań finansowych do tej pory zaciągnęliśmy i spłaciliśmy,
• korzystanie z limitów kredytowych, należy uważać na debet, czyli ujemne saldo konta (brak środków), przekraczanie limitów na kartach kredytowych,
• liczba składanych wniosków o kredyty w krótkim odstępie czasowym, czyli inaczej rzecz ujmując skłonność do zadłużania.

Dodatkowo również prezentowana jest w uproszczonej postaci – gwiazdki. Skala wynosi od 1 do 5 gwiazdek. Jak podaje Biuro Informacji Kredytowej na swojej stronie internetowej, zależność między punktami a liczbą gwiazdek wygląda następująco:

• Od 192 do 279 punktów – 1 gwiazdka
• Od 280 do 367 punktów – 2 gwiazdki
• Od 368 do 455 punktów – 3 gwiazdki
• Od 456 do 543 punktów – 4 gwiazdki
• Od 544 do 631 punktów – 5 gwiazdek

Co wpływa na scoring BIK?

Do wyliczenia zdolności kredytowej BIK używa skomplikowanej reguły matematycznej. Można jednak dowiedzieć się jakie główne czynniki według analizy ilościowej, czyli sytuacji finansowej potencjalnego klienta, wpływają na dobrą ocenę kredytową:

• uzyskiwane dochody

• miesięczne koszty utrzymania (czynsz, opłaty za media itp.)

• obecne zadłużenie, np. spłacane obecnie kredyty, wysokość zadłużenia z kart kredytowych, dostępne limity, poręczone kredyty

Co zaś tyczy się analizy jakościowej, czyli sprawdzenia wszystkich tych danych, które mają duży wpływ na skłonność przyszłego kredytobiorcy do wywiązania się z zaciągniętych zobowiązań finansowych, następujące czynniki uwzględnia się do oceny:

• cechy osobowe takie jak wiek, stan cywilny, liczba osób będących na jego utrzymaniu, status mieszkaniowy i majątkowy,

• wykształcenie, staż pracy, wykonywany zawód, zajmowane stanowisko

• historia kredytowa, która pokazuje, czy dana osoba w terminie spłacała wcześniej zaciągnięte zobowiązania finansowe