Czy kredyt przepada po śmierci? Kredyt a śmierć kredytobiorcy

Czy kredyt przepada po śmierci? To pytanie wzbudza wiele wątpliwości. Śmierć bliskiej osoby to wielka tragedia. Jednak w pewnym momencie przychodzi nam zmierzyć się z rzeczywistością, która czasami przygotowuje niemiłe niespodzianki. Jeżeli zmarły posiadał zobowiązanie wobec banku lub innej instytucji finansowej, może okazać się, że zostanie ono przeniesione na spadkobierców. Kiedy tak się stanie? Spójrzmy, jak śmierć kredytobiorcy wpływa na spłatę zobowiązania.

Spis treści:

• Śmierć kredytobiorcy a spłata kredytu
• Kto spłaca kredyt po śmierci kredytobiorcy?
• Śmierć kredytobiorcy a ubezpieczenie kredytu
• Jak działa ubezpieczenie kredytu od śmierci?
• Co z kredytem po śmierci kredytobiorcy bez współmałżonka i potomstwa?
• Obowiązująca umowa a spłata kredytu po śmierci kredytobiorcy
• Czy muszę spłacać kredyt po spadkodawcy? Śmierć kredytobiorcy
• Kiedy spłata kredytu po śmierci rodzica nie będzie konieczna? Kredyt nieubezpieczony a śmierć kredytobiorcy
• Wspólny kredyt a śmierć małżonka
• Umorzenie kredytu po śmierci kredytobiorcy
• Przedawnienie kredytu po śmierci kredytobiorcy
• Wspólne konto bankowe a śmierć

Śmierć kredytobiorcy a spłata kredytu

Wiele osób żyje w przekonaniu, że kredyty gotówkowe przepadają po śmierci osoby podpisującej umowę. Jednak nie jest to takie oczywiste, jakby się mogło wydawać. Wszystko zależy od rodzaju zabezpieczenia oraz tego, czy zostało ono w ogóle ustanowione. Sprawa ta była poruszana w 2011 roku również przez Komisję Nadzoru Finansowego, do której zaczęły docierać informacje na temat niewłaściwych praktyk niektórych banków w przypadku śmierci klienta. Okazuje się, że większość banków wcale nie rezygnuje z naliczania kosztów. Niektóre zawieszają zobowiązanie na czas rozstrzygnięcia sprawy spadkowej. Zdarzają się również sytuacje, kiedy wraz ze śmiercią kredytobiorcy zobowiązanie staje się natychmiast wymagalne, a od jego wartości naliczane są maksymalne odsetki. 

Aktualnie sytuacja się zmieniła, a zasady wprowadzane w bankach zostały ujednolicone. Jednak nadal wiele zależy od rodzaju umowy kredytowej. Zacznijmy od sytuacji, kiedy kredyt trafia do masy spadkowej. 

Kto spłaca kredyt po śmierci kredytobiorcy?

Odpowiedź na pytanie, kto spłaca kredyt po zmarłej osobie, można znaleźć w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93). Według zapisów prawnych znajdujących się w Kodeksie cywilnym (Dz. U. 1964 Nr 16 poz. 93), a także prawa spadkowego, spadkobiercy przejmują nie tylko prawa zmarłego, ale również jego zobowiązania. Dlatego też odpowiedź na pytanie, kto spłaca kredyt po śmierci kredytobiorcy, znajdziemy w zapisach dotyczących tego, komu przysługuje prawo do przejęcia masy spadkowej.

• Standardowa sytuacja zakłada przejęcie przez dzieci oraz małżonka zmarłego.
• Jeżeli syn lub córka spadkodawcy zmarli przed otwarciem spadku, wówczas prawo to przysługuje ich zstępnym (dzieciom, wnukom i prawnukom).
• W drugiej grupie spadkobierców znajdują się małżonek, rodzice, rodzeństwo oraz zstępni rodzeństwa.
• Trzecia grupa przejmuje prawa spadkowe, jeżeli wcześniej wymienione osoby zrezygnują lub ich nie ma. Znajdują się w niej dziadkowie, zstępni dziadków oraz pasierbowie.
• Natomiast jako ostatni do masy spadkowej mają prawo gmina lub Skarb Państwa.

Może się zdarzyć, że zmarły sporządził testament. W takim przypadku ważny dokument ma pierwszeństwo. Dopiero kiedy osoby w nim wymienione zrezygnują z tego prawa, wówczas należy kierować się dziedziczeniem ustawowym. Pamiętaj, że nie ma obowiązku dziedziczenia długów po zmarłym!

Śmierć kredytobiorcy a ubezpieczenie kredytu

Jednym z wariantów zabezpieczenia kredytu gotówkowego oraz hipotecznego jest:

• wykupienie ubezpieczenia w banku oraz przeniesienie praw do wypłaty świadczenia na kredytodawcę lub
• cesja ubezpieczenia na życie z zewnętrznej firmy.

Taka forma ochrony przed ryzykiem braku terminowej spłaty zobowiązania jest wymagana zazwyczaj w przypadku osób starszych lub singli. Jeżeli wniosek o kredyt został złożony wraz ze współmałżonkiem lub partnerem, wówczas to on przejmie obowiązek uregulowania zobowiązania wobec banku. W innych sytuacjach może pojawić się poważny problem z odzyskaniem pieniędzy przez kredytodawcę. Dlatego też wprowadza się takie praktyki. Jak to działa?

Jak działa ubezpieczenie kredytu od śmierci?

Wnioskując o kredyt, pojawia się możliwość ubezpieczenia kredytu na wypadek różnych sytuacji. Wśród nich znajdują się: 

• trwała niezdolność do pracy w wyniku nieszczęśliwego wypadku, 
• całkowita niezdolność do pracy w wyniku choroby, 
• czasowa niezdolność do pracy, której powodem jest pobyt w szpitalu,
• poważne zachorowanie,
• operacja oraz
• śmierć.

Przeniesienie na kredytodawcę praw do środków z polisy na życie gwarantuje całkowitą lub częściową spłatę zobowiązania. Jeżeli świadczenie w pełni pokrywa pozostałe do spłaty zadłużenie, wówczas jest ono zamykane, a obowiązek jego uregulowania nie przechodzi na spadkobierców. W innym przypadku pozostałą część kredytu dziedziczą bliskie osoby według zapisów w testamencie lub dziedziczenia ustawowego. 

Co z kredytem po śmierci kredytobiorcy bez współmałżonka i potomstwa?

Ubezpieczenie kredytu śmierć kredytobiorcy, który nie pozostawał w związku małżeńskim oraz nie posiadał potomków, to zupełnie inna sytuacja. W takim przypadku bank ma prawo wszcząć postępowanie egzekucyjne. Jednym ze skutków tych działań może być wystawienie na licytację, a następnie sprzedaż nieruchomości zmarłego kredytobiorcy lub zaspokojenie zobowiązania z pozostałych dóbr materialnych dłużnika. 

Obowiązująca umowa a spłata kredytu po śmierci kredytobiorcy 

Może się zdarzyć, że spadkobiercy nie są w stanie spłacać zobowiązania kredytowego na zasadach obowiązujących w pierwotnej umowie. W takich sytuacjach istnieje możliwość dodania aneksu do dokumenty, który wprowadza nowy system spłat. Jednak wszystko zależy od decyzji banku oraz jego wewnętrznych zasad. Jeżeli wystąpi taki problem, należy niezwłocznie skontaktować się z przedstawicielem instytucji. Unikanie wierzycieli nie prowadzi do niczego dobrego. 

Czy muszę spłacać kredyt po spadkodawcy? Śmierć kredytobiorcy

Zmiany zapisów Kodeksu Cywilnego (Dz. U. 1964 Nr 16 poz. 93) umożliwiają spadkobiercom zrzeczenie się prawa do spadku. Formalności należy dopełnić u notariusza lub w sądzie, składając odpowiednie oświadczenie. Jednak trzeba pamiętać, że takie rozwiązanie jest dostępne jedynie przez okres 6 miesięcy od śmierci kredytobiorcy. W innej sytuacji uznaje się, że spadkobierca zgadza się na przejęcie masy spadkowej wraz z wszystkimi zobowiązaniami. Zobacz więcej na temat nabycia spadku.

Co powinno zawierać oświadczenie? W dokumencie muszą znaleźć się wszystkie dane identyfikujące wnioskodawcę, dane zmarłego, data śmierci, podstawa odrzucenia prawa do spadku, uzasadnienie oraz uwzględnienie innych osób należących do grona spadkobierców.

Kiedy spłata kredytu po śmierci rodzica nie będzie konieczna? Kredyt nieubezpieczony a śmierć kredytobiorcy

Zdarzają się sytuacje, kiedy ubezpieczyciel odmawia wypłaty ubezpieczenia lub po prostu kredytobiorca nie zadbał o zabezpieczenie kredytu. Jeżeli obowiązek spłaty zobowiązania może spaść na nas, powinniśmy pamiętać nie tylko o możliwości złożenia decyzji o zrzeczeniu się spadku w ciągu 6 miesięcy, ale również roli, jaką odgrywa żyrant. Kiedy kredytobiorca znalazł osobę, która poświadczy jego zdolność do uregulowania zobowiązania, wówczas po śmierci dłużnika to na nią spada odpowiedzialność za dług. Jeśli nawet w testamencie majątek został przekazany córce lub synowi, bank będzie oczekiwał jego spłaty od żyranta. 

Warto pamiętać, że takie same zasady dotyczą również sytuacji, kiedy konieczna jest spłata kredytu po śmierci współmałżonka. Dodatkowo można przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza, wówczas ogranicza się odpowiedzialność finansową do czynnej wartości spadku ustalonej w spisie inwentarza.

Wspólny kredyt a śmierć małżonka

Najważniejsze informacje dotyczące takiej sytuacji możemy znaleźć w ustawie z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy  (Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59).

• Wiele zależy od tego, czy małżonek zgodził się na zaciągnięcie takiego zobowiązania. Jeżeli tak, wówczas bank ma prawo domagać się spłaty kredytu z ich majątku wspólnego. Mówi o tym szczegółowa art. 41 § 1.
• Jeśli jeden z małżonków zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego, wówczas bank ma prawo dochodzić zaspokojenia roszczeń z osobistego majątku osoby zadłużonej, dochodów uzyskanych z umowy o pracę lub innej działalności zarobkowej.

Umorzenie kredytu po śmierci kredytobiorcy

Należy pamiętać, że bank nie ma obowiązku informować spadkobierców o aktywnym zobowiązaniu zmarłego. Kiedy przyjmiemy spadek wprost, otrzymamy wezwanie do zapłaty kredytu. Jeżeli tak się stanie, a nie jesteśmy w stanie podołać zobowiązaniu, powinniśmy złożyć jak najszybciej wniosek o umorzenie kredytu po śmierci kredytobiorcy. Jednocześnie należy pamiętać, że bank nie jest zobowiązany do akceptacji naszego wniosku. Uzyskanie pozytywnej decyzji może być trudne i zazwyczaj dotyczy wyłącznie części zobowiązania.  

Przedawnienie kredytu po śmierci kredytobiorcy 

Być może wśród nas znajdą się osoby, które będą skłonne czekać na przedawnienie kredytu. Należy jednak pamiętać, że przez cały czas bank będzie naliczał nam opłaty za zwłokę, a specjaliści raczej nie dopuszczą do sytuacji, kiedy zobowiązanie wygaśnie z ich niedopatrzenia. Jeżeli zdecydujemy się jednak czekać na przedawnienie długu, musimy wiedzieć, że bieg przedawnienia trwa w tym przypadku 3 lata. Jednocześnie trzeba pamiętać, że zostanie on przerwany, jeśli:

• jedna ze stron dokona jakiejkolwiek czynności dotyczącej wierzytelności przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia,
• dłużnik uzna roszczenie. 

Wspólne konto bankowe a śmierć 

Wbrew pozorom posiadanie wspólnego konta bankowego nie gwarantuje szybszego i łatwiejszego dostępu do spadku. Po śmierci jednego z właścicieli środki zgromadzone na rachunku podlegają prawu spadkowemu. Oznacza to, że będą zablokowane aż do zakończenia postępowania, które wskaże, kto ma prawo do dysponowania pieniędzmi. Może się zdarzyć, że zostaną one podzielone między spadkobierców oraz współwłaściciela lub przekazane w całości drugiemu z właścicieli. Pamiętajmy, że udokumentowaniu wydatków bank ma obowiązek przekazać środki na pokrycie kosztów organizacji pogrzebu.

W przypadku kont małżeńskich będzie ono przekształcone na rachunek indywidualny po okazaniu aktu zgonu. Jednak takie rozwiązanie nie jest przewidziane przez każdą instytucję. Zdarzają się przypadki, kiedy jedynym wyjściem z sytuacji będzie zamknięcie rachunku. Dlatego też przed założeniem wspólnego konta należy zapoznać się z regulaminem, aby uniknąć sytuacji, o których wolimy nawet nie myśleć.