Raty malejące czy stałe – które rozwiązanie jest dla Ciebie lepsze

Raty malejące a stałe – jaka jest różnica?

Stałe lub równe raty zasadniczo nie powinny ulegać istotnym zmianom w trakcie okresu spłaty. Nie należy ich jednak mylić ze stałą stopą oprocentowania kredytu. Raty stałe, które będą spłacane w ramach kredytu o zmiennym oprocentowaniu, mogą ulegać zwiększeniu lub zmniejszeniu, np. w wyniku zmian stóp procentowych. „Stałość” rat stałych polega na tym, że co do zasady ich wielkość jest taka sama, o ile inne czynniki, wpływające na wysokość raty, pozostaną niezmienione.

Raty malejące to taka forma spłaty, która zakłada, ze najwyższe raty będziemy płacić na początku, a z czasem będą one ulegać zmniejszeniu. Przenosi to finansowy ciężar spłaty zobowiązania na początek okresu spłaty. Jest to także rozwiązanie bezpieczniejsze z punktu widzenia ewentualnej niestabilności rynku. Jeśli w dalszym okresie wydarzy się na przykład znaczna podwyżka stóp procentowych lub niekorzystne zmiany kursów walut, uderzy to w spłacającego w mniejszym stopniu, ponieważ jego raty będą mniejsze.

Raty malejące czy stałe – które rozwiązanie jest dla Ciebie lepsze

Który sposób spłaty opłaca się bardziej? Zacznijmy od wyjaśnienia, co wpływa na ostateczną kwotę naszej miesięcznej opłaty. Raty składają z dwóch części.

• Pierwsza to część kapitałowa, czyli część pożyczonej kwoty, którą zobowiązujemy się przelewać miesięcznie na konto pożyczkodawcy. W ten sposób po kolejnych miesięcznych wpłatach nasz dług się zmniejsza.
  
• Natomiast druga to część odsetkowa, która stanowi naszą zapłatę za możliwość korzystania z pieniędzy przekazanych nam przez daną instytucję. Wysokość odsetek określana jest przez wartość oprocentowania.

Spłata kredytu jest najczęściej skonstruowana w taki sposób, że pierwsze raty pokrywają przede wszystkim odsetki. Jest to o tyle ważne, że to część kapitałowa wpływa na wielkość naszego zadłużenia. Jeśli zdecydujemy się na raty malejące, poziom naszego zadłużenia wobec banku lub instytucji finansowej będzie się zmniejszał szybciej.

W przypadku raty stałej, raty są obliczane w ten sposób, aby składnik kapitałowy i odsetkowy razem tworzyła za każdym razem jednakową ratę. Na początku spłaty, część odsetkowa przeważa nad kapitałową, a ten stosunek odwraca się stopniowo z każdą kolejną ratą. W przypadku raty malejącej, spłacamy za każdym razem część kapitałową w tej samej wysokości. Część odsetkowa zmniejsza się natomiast z każdą kolejną ratą, wraz ze zmniejszaniem się naszego zadłużenia.

Rata malejąca, a może stała?

W przypadku rat malejących łączna kwoty do spłaty jest mniejsza, ponieważ część odsetkowa z każdą ratą jest obliczana od coraz niższej kwoty długu. Co więcej, wiele osób decyduje się na większe obciążenie budżetu na początku okresu spłaty. Często wydaje się to bezpieczniejsze, ponieważ większą część zobowiązania spłacimy w najbliższej, dającej się przewidzieć przyszłości.

Nie oznacza to jednak, że jest to lepsze rozwiązanie dla każdego. Podstawową wadą rat malejących jest to, że aby z nich skorzystać musisz mieć wyższą zdolność kredytową, niż w przypadku rat stałych. Dotatkowo, takie raty mogą stanowić niewspółmiernie wysokie obciążenie dla budżetu w początkowym okresie spłaty. Dlatego, większość klientów banków decyduje się na raty stałe, które umożliwiają zaciągnięcie wyższego kredytu, a ich wysokość co do zasady pozostaje taka sama.

Jak obliczyć wysokość rat?

Istnieją dwa sposoby na obliczanie rat kredytu. Jeden z nich to skorzystanie z wirtualnego kalkulatora, który jest udostępniany na stronach banków oraz serwisów zajmujących się tematem bankowości. Jednak kiedy wolimy dla pewności samodzielnie obliczyć spodziewaną kwotę raty, wówczas warto skorzystać z prostych wzorów.

Rata malejąca – jak obliczyć jej wysokość?

Aby obliczyć ratę malejącą, należy najpierw określić kwotę części kapitałowej oraz odsetkowej. Przykład dla kredytu 200 000 zł na 20 lat (240 rat) z oprocentowaniem 3.40% w skali roku. W takim wypadku część kapitałowa w każdej racie będzie taka sama i będzie wynosiła:

200 000 zł : 240 = 833,33 zł

Część odsetkowa będzie się zmniejszać wraz ze spłatą naszego zadłużenia. W przypadku pierwszej raty, część odsetkowa będzie wynosić:

200 000 × 3,40% = 6800 zł
6800 zł : 12 = 566,67 zł

Całkowita kwota pierwszej raty wyniesie więc 833,33 zł + 566,67 zł = 1400 zł.

W przypadku drugiej raty, część kapitałowa pozostanie taka sama, zmniejszy się natomiast część odsetkowa, która teraz będzie obliczana od niższego o 833,33 zł długu. A więc, część odsetkowa dla drugiej raty kredytu wyniesie:

(200 000 zł – 833.33 zł) * 3.40% = 6 771.67 zł
6 771.67 zł : 12 = 564,31 zł

Całkowita kwota drugiej raty wyniesie więc 833,33 zł + 564,31 zł = 1 397.64 zł.

Jak obliczyć wysokość raty stałej?

W przypadku raty stałej sytuacja wydaje się znacznie prostsza, ponieważ wysokość raty się nie zmienia. Nic bardziej mylnego! To, że wysokość raty się nie zmienia nie oznacza, że taka sama pozostaje również wielkość jej poszczególnych składników. Jak wspominaliśmy, w przypadku raty stałej na początku część kapitałowa jest znacznie mniejsza, a część odsetkowa większa. Oznacza to, że początkowe raty składają się w większej części z odsetek, a z czasem ten stosunek stopniowo się zmienia. Aby obliczyć wysokość raty stałej, należy posłużyć się poniższym wzorem:

K × o : n (1- (k: (k+o)^c)

Gdzie:
K – całkowita kwota kredytu
o – oprocentowanie w skali roku
n – ilość rat płaconych w ciągu roku
c – całkowita ilość rat

Za pomocą powyższego wzoru można wyliczyć kwotę raty, jaką należy najczęściej co miesiąc, przelać na konto banku lub instytucji finansowej. Istnieje również wzór na obliczenie części odsetkowej raty. Jest to:

o : n × K

Gdzie:
o – oprocentowanie w skali roku
n – ilość rat płaconych w ciągu roku
K – kwota kredytu pozostała do spłaty