System podatkowy nakłada na obywateli różne obowiązki. Jednym z nich jest coroczne rozliczanie się z uzyskanych dochodów, niezależnie czy pochodzą z pracy, prowadzenia firmy lub innych źródeł. Wraz z wprowadzeniem Polskiego Ładu w 2022 roku została zwiększona kwota wolna od podatku, czyli taka wielkość dochodu, która nie jest objęta żadnym obciążeniem. Osoby, które zarobią w ciągu roku równowartość lub mniejszą ilość pieniędzy niż ta kwota, nie muszą płacić żadnego podatku.
Jakie są aktualne stawki kwoty wolnej od podatku?
Minimalna kwota wolna od podatku wynosi obecnie 30 tysięcy złotych. Podatnik, który zarobił tyle w ciągu 2022 roku, otrzyma w przyszłym roku zwrot podatku. Ma on pochodzić z zaliczek, które jego pracodawca pobrał od jego przychodu i wysłał urzędowi skarbowemu.
Taka sama kwota wolna będzie obowiązywała również w 2023 roku. Jednocześnie istnieje rozwiązanie, dzięki któremu podatek dla dochodów poniżej kwoty wolnej nie będzie w ogóle pobierany. Jest to możliwe, jeśli dany pracownik złoży tzw. oświadczenie PIT 2, czyli wniosek o pomniejszenie miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy. W ten sposób dostanie do ręki nieopodatkowaną, pełną kwotę wypłaty i będzie mógł skorzystać z tych pieniędzy, zanim stracą na wartości w wyniku inflacji.
Dla kogo jest kwota wolna?
Można osiągać dochody bez podatku, jeśli nie przekroczy się pierwszego limitu, ale także w przypadku zdobywania określonych przychodów. Należą do nich różne formy wynagrodzenia za wykonaną pracę etatową, nakładczą lub za stosunek służbowy. Jest to także możliwe w przypadku rozliczania się w oparciu o różne umowy cywilnoprawne lub świadczenia:
- umowy o dzieło i zlecenie,
- renty i emerytury,
- kontrakty menedżerskie,
- określone prawa majątkowe (np. tantiemy).
Warto pamiętać, że kwota wolna może być określana miesięcznie. Przy dolnym limicie 30 tysięcy złotych rocznie będzie to 2,5 tysiąca złotych. Podatek dochodowy (12%) od tej kwoty wynosi 300 zł, co daje rocznie 3600 zł. Ta suma pieniędzy to inaczej kwota zmniejszająca podatek, która jest obecnie zwracana jako nadpłata lub potrącana od dochodu, aby wyliczyć podstawę opodatkowania. Świetnie to widać w tabeli przedstawiającej różne progi podatkowe:
Wielkość dochodu | Wartość podatku |
poniżej 30 tysięcy zł | Kwota wolna |
między 30 tysięcy zł, a 120 tysięcy zł | 12% podstawy opodatkowania – 3600 zł |
powyżej 120 tysięcy zł | 10800 zł + 32% ponad kwotę 120 tysięcy |
Jaki dochód jest opodatkowywany – kwota brutto czy netto?
Osoby, które nie rozliczają samodzielnie własnego zeznania podatkowego najczęściej nie zdają sobie sprawy, czy opodatkowany jest dochód brutto, czy netto. Tymczasem zasady dotyczące obliczania podatków są zupełnie inne w przypadku wynagrodzenia niż danin pobieranych od sprzedaży towarów lub usług.
Dochód w ogóle nie posiada takich kategorii jak brutto i netto. W tym przypadku funkcjonuje pojęcie podstawy opodatkowania lub dochodu po wykonaniu odliczeń. Polega to na odjęciu od osiągniętego przychodu kosztów jego uzyskania oraz składek na ubezpieczenia społeczne.