Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w styczniu 2023 roku inflacja wyniosła 17,2%, a miesiąc do miesiąca ceny wzrosły aż o 2,4%. Szybko maleje wartość nabywcza pieniądza, a wzrost wynagrodzeń nie nadąża za coraz wyższymi kosztami życia. Dla wielu gospodarstw domowych wysokie ceny oznaczają konieczność rezygnacji z wielu wydatków. Aby Polacy łatwiej poradzili sobie z tymi trudnościami, rząd wprowadził tarczę inflacyjną. Co to jest i co daje w 2023 roku?
Tarcza inflacyjna – co dała w 2022 roku?
Rządowa tarcza antyinflacyjna przyniosła polskim rodzinom pewne oszczędności. Ministerstwo Finansów policzyło, ile środków mogli przeciętnie zachować. Tarcza antyinflacyjna spowodowała obniżkę podatku VAT i akcyzy. Jak twierdzą przedstawiciele ministerstwa, dzięki tym rozwiązaniom inflacja w 2022 roku była o ok. 3% niższa, ale też dużo kosztowała budżet państwa, bo około 30 mld zł.
Oto szacowane oszczędności, które w 2022 roku poczyniły polskie gospodarstwa domowe dzięki tarczy:
- zerowa stawka VAT na żywność – 518 zł,
- obniżka VAT na paliwo – 485 zł,
- obniżka VAT na prąd – 279 zł,
- obniżka VAT na ciepło – 167 zł,
- obniżka VAT na gaz ziemny – 177 zł.
To już daje 1626 zł rocznie. Czy tarcza antyinflacyjna dla gospodarstw domowych obowiązuje też w 2023 roku?
Tarcza antyinflacyjna 2023 – czy wprowadzono zmiany?
Pojawiały się głosy, że od nowego roku przepisy, które obniżały wydatki na życie, przestaną obowiązywać. Tymczasem premier potwierdził, że w dalszym ciągu tarcza antyinflacyjna będzie aktywna, ale w znacznie zmienionej formule. Oto najważniejsze założenia, które obowiązują od początku 2023 roku:
- Zerowa stawka VAT na żywność została przedłużona przynajmniej do końca czerwca. Obejmuje podstawowe produkty spożywcze, do których zalicza się: warzywa, owoce, mięso, nabiał i produkty ze zbóż.
- Do końca czerwca utrzymana zostaje również zerowa stawka VAT na darowizny na rzecz Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych, podmiotów leczniczych, jednostek samorządu terytorialnego na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych w Ukrainie.
- 1 stycznia 2023 roku wraca stawka 8% VAT na produkty nawozowe.
- Znika tarcza antyinflacyjna na gaz ziemny, co powoduje podwyżkę VAT z 0 do 23%.
- Rośnie również podatek VAT na energię elektryczną – z 5 do 23%.
- Zwiększony został VAT na paliwo silnikowe z 8 do 23%.
- Wzrasta VAT na paliwo systemowe z 5 na 23%.
- Utrzymane zostało zwolnienie paliw silnikowych z podatku od sprzedaży detalicznej, czyli podatku handlowego.
- Wprowadzono mechanizm zwrotu podatku VAT na paliwo – dotyczy gospodarstw, które wykorzystują gaz jako główne źródło ogrzewania.
Jak skorzystać z tarczy antyinflacyjnej?
Niższy VAT na żywność nie wymaga z Twojej strony żadnego działania poza zrobieniem zakupów. Póki obowiązują takie zasady, możesz z nich korzystać. Natomiast zwrot podatku VAT na paliwo wymaga już pewnej reakcji, a środki te nie przysługują każdemu. Możesz skorzystać z tego elementu tarczy antyinflacyjnej jeśli:
- prowadzisz jednoosobowe gospodarstwo domowe i zarabiasz nie więcej niż 2100 zł miesięcznie;
- wchodzisz w skład wieloosobowego gospodarstwa domowego, a przeciętny miesięczny dochód na osobę wynosi nie więcej niż 1500 zł.
Oczywiście musisz ogrzewać obiekt głównie paliwem gazowym. Wniosek składasz online. Obejmuje on m.in. podanie numeru rachunku bankowego, na który chcesz otrzymać zwrot podatku, faktury VAT za gaz w formie załączników, a także potwierdzenia ich zapłaty. Wniosek zostanie przekazany do urzędu gminy właściwego ze względu na Twoje miejsce zamieszkania i rozpatrzony tak szybko jak to możliwe. Na stronach urzędowych nie znajdziesz konkretnej daty weryfikacji. Po akceptacji zwrot podatku VAT trafi na wskazane konto bankowe.
Po tym, jak zakończyła się dotychczasowa, obowiązująca do końca 2022 roku tarcza antyinflacyjna, energia elektryczna jest opodatkowana tak jak wcześniej. Podatek VAT wynosi 23%. W tym przypadku rząd nie przygotował programu działającego na zasadach przewidzianych dla właścicieli domów ogrzewanych gazem. Polacy, którym zależy na niższych rachunkach, powinni zapoznać się ze sposobami, jak oszczędzać na prądzie. Wystarczy rozsądniej podejść do korzystania z energii, aby płacić mniej.
Tarcza antyinflacyjna dla firm w 2023 roku
Na pomoc finansową mogą liczyć w 2023 roku również wybrane przedsiębiorstwa. Jak podał Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, 208 firm otrzyma wsparcie ze względu na nagłe wzrosty cen gazu i energii elektrycznej. O środki mogły wnioskować firmy z najbardziej energochłonnych sektorów, a nabór uruchomiono w lutym. Jakie podmioty się do nich zaliczają? Koszty zakupu energii elektrycznej i gazu ziemnego muszą stanowić w nich co najmniej 3 proc. wartości ich produkcji w 2021 roku lub 6 proc. wartości w I połowie 2022 roku. Drugim wymogiem jest to, że połowa przychodów lub wartości produkcji przedsiębiorstwa, musi pokrywać się z działalnością zawartą w kodach PKD lub PRODCOM. Znajdują się one na liście sektorów szczególnie narażonych na skutki kryzysu opracowanych przez Komisję Europejską.
10 marca Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej opublikował listę beneficjentów. Wsparcie otrzyma 208 przedsiębiorstw, a wyniesie ono od kilkudziesięciu do kilkuset milionów złotych.
Tarcza antyinflacyjna – do kiedy?
Podatek VAT na żywność w wysokości 0% zostanie utrzymany do końca czerwca 2023 roku. Nie jest pewne, że nie dojdzie do zachowania go w takiej wysokości na kolejne półrocze.
Warto pamiętać, że Polacy, którzy spłacają kredyty hipoteczne, mogą w 2023 roku skorzystać z wakacji kredytowych. Pozwala to odłożyć spłatę części zobowiązania na przyszłość. W 2023 roku możesz objąć wakacjami kredytowymi 4 raty.
