Ubezpieczenie kredytu to standardowa usługa oferowana przez wiele banków. Jednocześnie jest to dodatkowe obciążenie dla kredytobiorcy, które nie zawsze spełnia jego wymagania. Może być także postrzegane jako korzyść tylko dla jednej strony w umowie kredytowej, czyli dla banku. Często w trakcie spłaty zobowiązania pojawia się moment, w którym klient banku chce zrezygnować z ubezpieczenia. Czy jest to w ogóle możliwe?
Co jest celem ubezpieczenia kredytu?
Ubezpieczenie to umowa pomiędzy ubezpieczycielem a kredytobiorcą, że ten pierwszy zobowiązuje się do spłaty kredytu, jeśli dłużnik straci taką możliwość. Oznacza to sytuację, w której kredytobiorca nie może spłacać comiesięcznych rat w wyniku obiektywnych przyczyn. Przedmiotem ubezpieczenia są hipotetyczne scenariusze, w których dłużnik wbrew swojej woli traci nagle płynność finansową, co wyklucza go z terminowego regulowania kredytu.
W tym układzie bank jest w uprzywilejowanym położeniu, ponieważ niezależnie od sytuacji zawsze będzie mógł odzyskać swoje pieniądze. Ubezpieczenie jest szczególnie ważne dla instytucji finansowej, jeśli występuje większe ryzyko w spłacie kredytu. Jest tak, gdy kredytobiorca:
- dysponuje niskim wkładem własnym,
- posiada słabą zdolność kredytową,
- prowadzi niebezpieczną działalność, która może prowadzić do jego śmierci lub utraty zdrowia.
Wybór ubezpieczenia do kredytu może wpływać na decyzję banku o jego przyznaniu. Dotyczy to także wysokości prowizji i odsetek od tego zobowiązania.
Jakie rodzaje ubezpieczeń są dodawane do kredytów?
Wśród zabezpieczeń w spłacie kredytu można znaleźć różne rozwiązania, które eliminują ryzyko niespłacenia kredytu. Do najczęściej wykupywanych polis należą:
- ubezpieczenie kredytu od śmierci – na wypadek zgonu kredytobiorcy jego rodzina składa w instytucji ubezpieczeniowej stosowną dokumentację. Znajduje się w niej akt zgonu, potwierdzający śmierć dłużnika oraz wniosek o wypłatę świadczenia,
- ubezpieczenie na wypadek stałej niezdolności do pracy – występuje w sytuacji, gdy spłacający kredyt zostanie inwalidą lub jego choroba będzie skutkować trwałą niezdolnością do wykonywania pracy. Jednocześnie nie można zapominać, że nie każda forma niepełnosprawności będzie oznaczać brak możliwości do podjęcia pracy,
- ubezpieczenie kredytu od utraty pracy – jeśli kredytobiorca straci pracę, to spłatę jego kredytu może przejąć ubezpieczyciel. Nie dotyczy to sytuacji, w której winę za zwolnienie ponosi sam pracownik, który mógł zostać usunięty ze stanowiska dyscyplinarnie. W takim scenariuszu nie przysługuje mu wypłata świadczenia.
Warto pamiętać, że samo zawarcie umowy ubezpieczeniowej do kredytu jest często warunkiem stawianym przez banki. Zgodnie z przepisami ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z 22 maja 2003 roku nie jest to obowiązkowe.
Oferowanie przez instytucje finansowe ubezpieczenia kredytu niepasującego do sytuacji klienta jest jednym z częstszych przykładów missellingu. Często jednak jest ono najlepszym rozwiązaniem zarówno dla banku jak i kredytobiorcy.
Kiedy można odstąpić z ubezpieczenia w trakcie spłaty kredytu?
To, czy można zrezygnować z ubezpieczenia kredytu, zależy przede wszystkim od zapisów w umowie kredytowej. W większości kredytów hipotecznych i kredytów gotówkowych jest to możliwe w każdej chwili obowiązywania umowy kredytu. Wyjątkiem są porozumienia między bankiem, a kredytobiorcą, w których ubezpieczenie jest jednym z warunków uzyskania kredytu.
W przypadku rezygnacji warto pamiętać o pilnowaniu terminu, który został zapisany w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU) lub w samej umowie zobowiązania. Jeśli odstąpienie od umowy ubezpieczeniowej nastąpi w okresie 30 dni od jej zawarcia, to oznacza, że ochrona nie zaczęła w ogóle obowiązywać. W takim wypadku zwracana jest pełna kwota składki ubezpieczenia.
Rezygnacja z ubezpieczenia nie oznacza automatycznego zwrotu składek za niewykorzystany okres. O ile odstąpienie od zabezpieczenia kredytu jest łatwe do uzyskania, to zwrot składki jest mocno utrudniony. Banki niechętnie lub wcale nie oddają kosztów poniesionych z tytułu ubezpieczenia, a jeśli to robią, to tylko częściowo.
Zwrot ubezpieczenia kredytu
O zwrot kosztów z racji ubezpieczenia kredytu można domagać się podczas:
- Wcześniejszej spłaty całości zobowiązania finansowego.
- Dobrowolnej rezygnacji z polisy ubezpieczeniowej.
- Wypowiedzenia umowy przez bank i rozpoczęcie działań windykacyjnych.
To ważne! Kiedy składka za polisę ubezpieczeniową została pobrana podczas podpisywania umowy w całości, każdy klient może ubiegać się o zwrot jej części podczas wypowiedzenia za niewykorzystany okres ochrony zgodnie z Art. 813 Kodeksu Cywilnego.
Zwrot ubezpieczenia kredytu po spłacie całości zobowiązania jest możliwy dopiero po złożeniu stosowanego wniosku do banku, a nie do ubezpieczyciela. Kredytodawca musi w takiej sytuacji przelać środki pobrane na poczet ubezpieczenia na rachunek bankowy klienta. Warto wiedzieć o tym, że pożyczki online najczęściej nie są ubezpieczane, dlatego w tym przypadku nie będzie możliwości wnioskowania o zwrot kosztów ubezpieczenia.
Do czego prowadzi rezygnacja z ubezpieczenia kredytu?
Odstąpienie od ubezpieczenia pożyczki lub kredytu oznacza utratę ochrony w momencie wystąpienia sytuacji losowych, na które kredytobiorca może nie mieć żadnego wpływu. Może mieć to uzasadnienie – zwłaszcza w przypadku zobowiązań krótkoterminowych, dla których ubezpieczenie będzie tylko dodatkowym kosztem.
Rezygnacja wiąże się także z ponoszeniem innych opłat – np. większej marży od zaciągniętego kredytu. W konsekwencji tego kroku może się zmienić wysokość oprocentowania zobowiązania. Dlatego przed podjęciem tego kroku warto prześwietlić warunki umowy kredytowej i dokładnie policzyć koszty. Zawsze może się okazać, że kredyt z ubezpieczeniem może być tańszy niż ten, w którym zrezygnowano z tej możliwości. Ubezpieczenie kredytu hipotecznego jest traktowane jako usługa, ponieważ w czasie jej trwania przysługuje ochrona w spłacie kredytu. Pobierana składka jest traktowana jako część wynagrodzenia dla instytucji ubezpieczeniowej. Dlatego w przypadku rezygnacji z tej usługi można domagać się zwrotu jedynie części składek. I będą to pieniądze, które zostały pobrane, ale niewykorzystane na ochronę kredytu.