Wszelkie kredyty i pożyczki mają to do siebie, że w końcu trzeba je spłacić. Niby wszyscy to wiemy, a jednak aktualne dane na temat zadłużenia Polaków na niemal 72,5 mld złotych nie wzięły się znikąd. Umowy telekomunikacyjne, kredyty i alimenty to nasze narodowe pięty Achillesa, które wyraźnie pokazują, jak poważny mamy problem z terminowym spłacaniem należności. Dobrą informacją jest, że w stosunku do poprzedniego roku łączne zadłużenie spadło o niemal 9 mld zł, a liczba dłużników zmniejszyła się o ponad 143 tys. osób. Kto i za co trafia do baz dłużników? Jak tego uniknąć, skoro koszty życia wciąż rosną? Spróbujmy odpowiedzieć na te pytania.
Maksymalne zadłużenia
Krajowy Rejestr Dłużników regularnie publikuje informacje o zadłużeniach Polaków. Dane zebrane na początku lutego wskazują, że co 4 Polak ma problem ze spłatą zaciągniętych zobowiązań. Zdecydowana większość osób, bo aż 44% w trudnych sytuacjach prosi najbliższych o wsparcie. Bardziej staramy się ciąć koszty i nie wydajemy pieniędzy m.in. na odzież, czy rozrywkę.
Czy może być gorzej? Niestety tak. Życie staje się coraz droższe, coraz częściej więc będzie dochodziło do sytuacji, kiedy wysokość naszego dochodu nie wystarczy, by poradzić sobie ze wszystkimi zobowiązaniami. Nie bez znaczenia pozostaje również brak szacunku do pieniądza i nikła wiedza Polaków odnośnie produktów bankowych, firm pożyczkowych oraz najnowszych doniesień z tak właśnie zaczyna się przygoda z pożyczaniem i zadłużaniem.
Obecne zadłużenie Polaków według danych BIG
Okazuje się, że Polacy coraz chętniej się zadłużają. Nie byłoby w tym żadnego problemu, gdyby zobowiązania zostały zwrócone w terminie. Niestety statystyki nie dają złudzeń. Z roku na rok jest gorzej, a aktualna wartość przeterminowanych płatności, czyli dług Polaków sięga niemal 80 mld zł. Oczywiście, należy pamiętać, że nie są to tylko zaległości wynikające z zaciągniętych kredytów. Niestety, parametry z roku na rok pną się w górę.
Kto i na co się zadłuża?
Kobiety stanowią w Polsce zdecydowaną większość, jeśli chodzi o osoby zadłużone. Według badań z 2021 roku najczęściej zadłużają się osoby pomiędzy 45. a 54. rokiem życia. Najniższy wskaźnik zadłużenia odnotowano w grupie młodych osób będących w przedziale wiekowym od 18 do 24 roku życia. Badanie wykonane przez Krajowy Rejestr Długów wskazuje, że najczęstszymi czynnikami, które powodują zadłużenie Polaków są: niskie wynagrodzenie, wpadnięcie w spiralę zadłużenia, brak odpowiedniej wiedzy związanej z finansami, trudności ze spłatą zobowiązań. Sytuacja pandemiczna w Polsce również przyczyniła się do pogorszenia się sytuacji finansowej wielu osób.
Warto wspomnieć, że w 2021 roku wśród niesolidnych dłużników znajduje się 54% kobiet. W porównaniu z poprzednim rokiem widać znaczący wzrost zadłużenia Polek. Zadłużonych mężczyzn obecnie jest 46%. Specjaliści analizując tego typu wyniki badań, zwracają uwagę, że bardzo ważną rolę w tych grupach odgrywa podział domowych obowiązków. To prawda jest to odrobinę stereotypowe, ale w wielu gospodarstwach to wciąż mężczyzna jest uważany za głowę rodziny i to on podpisuje wszystkie umowy: telekomunikacyjne, kredytowe i inne. Jednak w bazach dłużników nikt nie drąży tematu i nie docieka, kto rzeczywiście zajmuje się płaceniem rachunków – karze się tego, którego dane widnieją w dokumentach.
Na czym polega kredyt z członkiem rodziny?
Zadłużenia, jakie odnotowuje Biuro Informacji Gospodarczej, nie zawsze powstają w wyniku działań jednej osoby. Niska zdolność kredytowa powoduje, że niektórzy decydują się na wzięcie kredytu z mniej lub bardziej bliskim członkiem rodziny (liczą się względy formalne). Dopuszcza się zaciągniecie zarówno kredytu hipotecznego, jak i konsumenckiego. Współkredytobiorcy są sprawdzani przez bank równie dokładnie, jak potencjalni samodzielni klienci – muszą spełnić te same wymogi, co oni, akceptując warunek, że stają się tym samym współodpowiedzialni za spłatę zadłużenia. Pozytywna decyzja odnośnie przyznania kredytu opiera się na obliczeniu średniej zdolności kredytowej wnioskujących osób. Jeśli bank stwierdzi, że i członek naszej rodziny nie zasługuje na zaufanie (a więc przydzielenie kredytu), nic nie możemy zrobić. Oczywiście poza próbą znalezienia innego współkredytobiorcy.
Uważajmy, aby nie wpaść w pułapkę takiego rozwiązania, ponieważ w razie zaprzestania spłacania rat kredytu, konsekwencje automatycznie będą ponosiły dwie osoby. A jeśli proces ten będzie się przedłużał – obie trafią na listę KRD. Być może jest to jeden z powodów wzrastającego udziału starszych osób w zadłużeniu Polaków.
Rekordowe zadłużenia Polaków
Jak co roku, Biuro Informacji Gospodarczej publikuje raport InfoDług, w którym znajdziemy między innymi informacje dotyczące najbardziej zadłużonych osób w Polsce. Pod koniec 2021 roku aż 2,66 mln Polaków nie radziło sobie z terminową spłatą zadłużenia, co oznacza spadek o 143,1 tys. osób w stosunku do tego samego miesiąca poprzedniego roku. Obecnie trzy pierwsze miejsca obejmują mężczyźni, a w całym zestawieniu znajdują się dwie dłużniczki. Warto również wspomnieć, że połowa rekordzistów pochodzi z województwa mazowieckiego. W zestawieniu znajdziemy również dwóch mieszkańców województwa pomorskiego. Ile wynosi najwyższe zadłużenie w Polsce? Na pierwszym miejscu znalazł się 48-letni mężczyzna województwa pomorskiego. Jego zadłużenie to 75 678 548 zł. Jak przedstawia się dalsza klasyfikacja?
Rekordowe zadłużenia Polaków pod koniec 2021 roku
| Płeć | Kwota zadłużenia | Wiek | Województwo |
|---|---|---|---|
 | 75 678 548 zł | 48 lat | Pomorskie |
| 74 834 935 zł | 65 lata | Lubelskie |
| 48 056 450 zł | 39 lat | Pomorskie |
 | 51 955 703 zł | 40 lat | Mazowieckie |
| 46 847 038 zł | 51 lata | Śląskie |
| 41 391 392 zł | 57 lat | Mazowieckie |
| 37 429 604 zł | 65 lata | Śląskie |
| 30 116 685 zł | 64 lat | Mazowieckie |
| 28 370 627 zł | 68 lata | Mazowieckie |
| 28 368 161 zł | 71 lat | Mazowieckie |
Źródło: InfoDług. Ogólnopolski raport o zaległym zadłużeniu i niesolidnych dłużnikach, BIG InfoMonitor, grudzień 2021.
Co zrobić, kiedy mamy problem ze zwrotem pieniędzy w terminie?
Sami decydujemy o tym, z jakiego wsparcia finansowego skorzystamy. Podczas poszukiwań odpowiedniej oferty powinniśmy zwrócić uwagę na rozwiązania oferowane osobom, które mają problem ze spłatą zadłużenia. Możemy spotkać się z trzema różnymi rozwiązaniami:
- refinansowanie pożyczki – czyli opłacenie wymaganych odsetek oraz wydanie dyspozycji o refinansowanie. W ten sposób pożyczkodawca otrzymuje zgodę na wnioskowanie w naszym imieniu o kolejne zobowiązanie, którym zostanie spłacony obecny dług. Naszym wierzycielem staje się wówczas inna firma. To znaczy ta, która pomogła nam w spłacie poprzedniej pożyczki.
- przedłużenie terminu spłaty – obecnie coraz mniej firm umożliwia skorzystanie z tego rozwiązania ze względu na ograniczenie wysokości opłat, jakie mogłyby pobierać. Usługa ta polega na przesunięciu terminu o 7, 14, 21 czy też 30 dni po wpłaceniu przez klienta odpowiedniej kwoty na konto pożyczkodawcy.
- rozłożenie zadłużenia na raty – niektóre firmy umożliwiają zmianę harmonogramu spłat z charakterystycznego dla chwilówek na dogodny system ratalny.
Pamiętajmy przy tym, że wykazanie choćby minimalnej chęci spłaty zadłużenia daje nam szansę na szczęśliwe zakończenie całej historii. Jeśli celowo (i w nieskończoność) będziemy opóźniać daty przelewów i uchylać się od kontaktów z bankiem czy firmą pożyczkową, nie liczmy na łagodne traktowanie. W takiej sytuacji przygotujmy się raczej na kosztowny proces windykacji. Konsekwencją opóźnienia spłaty może być również oddanie sprawy w ręce komornika sądowego. Decydując się na jakąkolwiek pomoc ze strony instytucji finansowych, postarajmy się jednak zrobić wszystko, by nie zasilić grona rekordowo zadłużonych Polaków.
