Pieniądze elektroniczne – co warto wiedzieć…?

Jakub Grzybowski Jakub Grzybowski  • 
Przeczytasz w ciągu 9 minut

Niewiele jest na rynku sklepów i firm, które mimo braku terminali płatniczych, utrzymują swoje zyski na tym samym poziomie, co bardziej postępowa konkurencja. Dziś płatność kartą to większość transakcji. Nie chcemy już nosić w nich plików banknotów i ciężkich monet – zdecydowanie preferujemy płatności kartami albo podpiętymi pod nie smartfonami. Nadeszła era pieniądza elektronicznego. Co powinniśmy o niej wiedzieć? Czy pieniądze elektroniczne zupełnie wyprą płatności gotówką? Sprawdźmy.

płacenie telefonem

Pieniądz elektroniczny ustawa

pożyczkowy portal

Najważniejsze informacje dotyczące pieniędzy elektronicznych – w tym również ich definicję – ustalił ustawodawca. Określa je tak zwana ustawa o pieniądzu elektronicznym. Co kryje się pod tym stwierdzeniem? Jest to akt prawny z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych (Dz. U. 2011 Nr 199 poz. 1175). Ustawodawca określa w niej między innymi zasady dotyczące świadczenia usług płatniczych oraz wydawania i wykupu pieniądza elektronicznego. Na podstawie definicji określonej w ustawie można stwierdzić, że transakcje z udziałem pieniędzy elektronicznych nie różnią się od transakcji bezgotówkowych. Okazuje się jednak, że w rzeczywistości różnią się pod wieloma kwestiami. Czym różni się pieniądz bezgotówkowy a elektroniczny?

W 2015 roku Komisja Nadzoru Finansowego wydała oświadczenie w sprawie wątpliwości, co do działalności jednej z instytucji finansowej. Podkreśla w niej, że pieniądz elektroniczny nie może być utożsamiany z pieniądzem bankowym. Inną ustawą regulującą tę działalność jest Prawo Bankowe (Dz. U. 1997 Nr 140 poz. 939).  Według nich są to środki przechowywane w formie elektronicznej wydawanej na podstawie wykupu przez klienta. Rozumie się przez to obowiązek wpłacenia pieniędzy bezpośrednio na nośnik przed rozpoczęciem korzystania.

Pieniądz elektroniczny – definicja

pożyczkowy portal

Co to jest pieniądz elektroniczny? Pod pojęciem pieniądze elektroniczne możemy rozumieć pewien finansowy zasób znajdujący się na opłaconej już karcie lub coraz częściej urządzeniu mobilnym. Pozwala on na dokonywanie płatności bez konieczności angażowania w ten proces gotówki czy nawet rachunków bankowych. Trudno się dziwić, że takie rozwiązanie błyskawicznie stało się bardzo popularne, ponieważ stanowi odpowiedź na potrzeby konsumentów oraz zmiany na współczesnym rynku finansowym.

Pieniądz elektroniczny, aby wpisać się w normy ustawodawstwa unijnego i polskiego, musi spełniać kilka warunków. Tym, co odróżnia go od gotówki, jest przechowywanie informacji na elektronicznych nośnikach. Wydaje się go do dyspozycji klienta na podstawie umowy – odbywa się to na zasadzie wymiany za środki pieniężne o takiej samej wartości. Funkcjonuje jako metoda płatnicza, a jeśli takie będzie życzenie konsumenta, pieniądze elektroniczne są wymieniane na gotówkę. Ich wartość wyraża się w jednostkach pieniężnych. Skoro więc tak niewiele różni go od pieniędzy „fizycznych”, wygląda na to, że wygrywa z nimi większym komfortem użytkowania.

Płatności odbywają się szybciej, nie musimy stojąc przy kasie otwierać portfela z gotówką. Nie ma też potrzeby, by rozmieniać pieniądze albo, na życzenie osoby obsługującej, szukać drobniejszych monet. Zapłacimy dokładnie tyle, ile wynosi rachunek, lub tyle, ile chcemy, jeśli np. jesteśmy w restauracji i uwzględniamy w kwocie do zapłaty napiwek dla kelnera.

Pieniądze elektroniczne – rodzaje

pożyczkowy portal

Rodzaje pieniądza elektronicznego możemy podzielić ze względu na formy, w jakim są przechowywane. W pierwszym przypadku występuje pod postacią elektronicznej portmonetki, wykorzystującej technologię kart procesorowych. To niejako uzupełnienie wachlarza kart płatniczych, których używamy na co dzień. Celem takiej portmonetki jest obsługa płatności detalicznych opiewających na stosunkowo niskie kwoty (np. rachunki w galeriach handlowych).

Drugi rodzaj pieniądza elektronicznego to pieniądz sieciowy. Korzysta on z oprogramowania, dzięki któremu użytkownicy mogą dokonywać zdalnych płatności. Jak poprzednik, również dotyczy sprzedaży detalicznej  na niewielkie sumy.

Wskazane rodzaje pieniędzy elektronicznych różnią się w kilku ważnych kwestiach. Zacznijmy od tego, że elektroniczna portmonetka może zapisywać w pamięci procesora (wmontowanego w kartę) dane finansowe. Z kolei dane pieniężne z pieniądza sieciowego przechowuje komputer. Na którąkolwiek opcję się zdecydujemy, spotkamy się z obowiązkiem uiszczenia opłaty z góry. W praktyce oznacza to, że dopiero gdy wpłacimy, za pomocą „zwykłych” pieniędzy, daną kwotę, będziemy mogli dalej nią rozporządzać. To, ile zdecydujemy się zapłacić, zapisuje się na chipie lub na komputerze i nie musi być powiązane ani z żadnym fizycznym nośnikiem danych, ani z rachunkiem bankowym.

Pieniądz elektroniczny a bezgotówkowy

Różnice między pieniądzem elektronicznym a bezgotówkowym mogą wydawać się nieistotne. Jest to błędne, ponieważ są to dwa zupełnie inne instrumenty płatnicze oraz rodzaje transakcji.

To, co odróżnia pieniądz elektroniczny, jest przede wszystkim możliwość realizacji transakcji bez udziału rachunku płatniczego.

Nie potrzebujemy go, aby realizować robić zakupy za pieniądze elektroniczne. Tymczasem w przypadku klasycznych transakcji bezgotówkowych niezbędne będzie nam konto bankowe. Aby zrealizować płatność, musimy użyć rachunku bankowego lub instrumentu płatniczego. 

Jeżeli mamy pieniądze elektroniczne i chcemy nimi za coś zapłacić, możemy spotkać się z pojęciem rachunku. W rzeczywistości nie będzie to jednak klasyczne konto bankowe, a specjalny miejsce przeznaczone do przechowywania, w którym przechowywane są elektroniczne pieniądze. Na tej podstawie możemy wyróżnić dwa podstawowe rodzaje pieniądza elektronicznego.

Pieniądz elektroniczny – przykłady

Polacy pokochali zakupy przez Internet i robią ich coraz więcej. Czy możemy za nie zapłacić pieniędzmi elektronicznymi? Jak najbardziej, ale pamiętajmy, że musimy wtedy użyć specjalnej karty przedpłaconej, czyli kart prepaid. Zastępuje ona klasyczną kartę płatniczą, do której jesteśmy przyzwyczajeni. Karty prepaid, czyli pieniądze elektroniczne, znajdziemy w ofercie dla klientów biznesowych i indywidualnych. Oferują je takie banki jak: PKO BP, Millennium, ING Bank Śląski

Pieniądze elektroniczne – jak się nimi posługiwać?

Pamiętacie karty do budek telefonicznych? One również funkcjonowały na zasadzie ubywających impulsów – z pieniędzmi elektronicznymi jest dokładnie tak samo.

Najpierw, jak pisaliśmy wyżej, należy przenieść wybraną ilość pieniędzy na elektroniczną portmonetkę, która zapisze się w formie elektronicznych impulsów. Ich ilość będzie się zmniejszać w miarę dokonywania przez nas kolejnych zakupów. Należy podkreślić, że nie angażuje przy tym kont bankowych: ani naszego, ani sprzedawcy. W przypadku kart płatniczych albo debetowych finanse są przechowywane na kontach bankowych. Następnie uzyskujemy do nich dostęp po użyciu karty płatniczej.

Do przepływu pieniędzy dochodzi między dwoma rachunkami. Jak zostało wspomniane, to podstawowa różnica między takim bezgotówkowym rodzajem płatności a posługiwaniem się pieniądzem elektronicznym. Inna dotyczy przeznaczenia środków, które gromadzimy na kartach płatniczych albo kart prepaid. Impulsami elektronicznymi zapłacimy niższe rachunki, natomiast transakcje bezgotówkowe znajdą zastosowanie podczas regulowania wyższych sum.

Wykup pieniądza elektronicznego

Każdy posiadacz pieniądza elektronicznego ma prawo w dowolnym momencie wykupić swoje środki na żądanie. W takiej sytuacji wydawca musi umożliwić mu dokonanie takiej transakcji. Według informacji zawarty w ustawie może to nastąpić w zamian za dowolne środki pieniężne – z wyjątkiem pieniędzy elektronicznych. Jako właściciele pieniędzy elektronicznych możemy wykupić je w całości nawet po wygaśnięciu umowy. Przed wygaśnięciem umowy mamy prawo wykupić ich część lub całość.

Czy pieniądz elektroniczny jest bezpieczny?

Pieniądze elektroniczne powstały jako substytut dla gotówki, nie mogą jej jednak całkowicie zastąpić. Wprawdzie gwarantują użytkownikowi anonimowość, ale z punktu widzenia prawa, nie są uznawane za środek płatniczy ani za zobowiązanie wobec banku centralnego. To właśnie dlatego pieniądz elektroniczny nie musi być wszędzie akceptowany – taką opcję posiadają wyłącznie wybrane punkty sprzedaży. 

pożyczkowy portal

Co z kwestiami bezpieczeństwa? Płatności gotówkowe są zabezpieczane w sposób fizyczny (kod PIN, numer i hasło klienta), w przypadku pieniędzy elektronicznych odbywa się to za pomocą kryptografii. Uwierzytelnianie transakcji działa poprzez przekształcenie tekstu jawnego w taki sposób, by postronna osoba potraktowała go jako przypadkowy ciąg znaków. Nie ma szans, by doszło tutaj do jakichkolwiek nadużyć, w związku z czym posługiwanie się pieniędzmi elektronicznymi należy uznać za całkowicie bezpieczne.

Wady i zalety pieniądza elektronicznego

Wśród największych wad pieniądza elektronicznego można wymienić przede wszystkim to, że nie wszędzie taki środek płatniczy zostanie zaakceptowany. Warto również zwrócić uwagę, że przeszkodą mogą okazać się problemy techniczne w przypadku braku karty prepaid i korzystaniu z płatności telefonem.

pożyczkowy portal

Bez wątpienia wśród zalet pieniądza elektronicznego możemy wyróżnić przede wszystkim prędkość.  Płatność zostanie zrealizowana w ekspresowym tempie bez względu na czas i miejsce – pod warunkiem, że dany sprzedawca akceptuje taką formę płatności. Warto jeszcze raz wspomnieć o ochronie i bezpieczeństwie pieniędzy. Zwróćmy również uwagę na automatyzację. W tym przypadku operacje są wykonywane za pośrednictwem komputera.  Wszystkie wady i zalety składają się po prostu na cechy pieniądza elektronicznego. Jeżeli ktoś decyduje się na korzystanie z instrumentów pieniądza elektronicznego, musi zdawać sobie z tego sprawę.

Pieniądze elektroniczne podsumowanie

Polska pozostaje w czołówce krajów, których obywatele preferują płatności kartą. Średnia w Europie to 69%, tymczasem w naszym państwie taka formę płatności wybiera aż 83% Polaków. Takie dane mogą prowadzić do wniosków, że skoro płatności bezgotówkowe tak szybko się przyjęły, podobnie stanie się z pieniędzmi elektronicznymi. Nie do końca tak jest, choć pewnie tendencje do ograniczania posługiwania się gotówką będą się nasilać. Z badań wynika, że mimo że coraz rzadziej płacimy gotówką, wciąż jesteśmy przywiązani do tej formy płatności i jest nam ona potrzebna. Tak więc na razie żadnej rewolucji w tym zakresie nie należy się spodziewać.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie bedzie opublikowany. *wymagane pola są zaznaczone

Sprawdź również ostatnie artykuły